Artykuł w ramach Kampanii Informacyjno – Edukacyjnej Dojrzewanie może być bezpieczne Nowe media
Badacze współczesnych odkryć technologicznych są przekonani, że co dwa pokolenia
(ok. 40 lat) następują istotne zmiany kulturowe, świat staje się inny, a żyjący w dwóch oddalonych od siebie okresach nie potrafią zrozumieć rzeczywistości, w której żyją. Dotyczy to przede wszystkim przemian w zakresie mediów. W XX wieku dominowała prasa, radio i telewizja. Od lat 80-tych, do głosu doszedł przekaz cyfrowy, pojawiły się nowe media: komputer, Internet, telefon komórkowy. Nową formą komunikacji stały się media społecznościowe, nazywane „social media”. Rozumie się przez nie aplikacje internetowe, umożliwiające tworzenie i przekazywanie treści w formie tekstów, obrazów, filmów, plików dźwiękowych. Innymi słowy, chodzi o spotkanie online, czyli wymianę informacji, dzielenie się wiedzą i opiniami.
Pojawienie się social mediów porównuje się do wynalezienia alfabetu (2,7 tys. lat temu), powstało bowiem połączenie różnych sposobów komunikowania się poprzez internetową sieć. Po raz pierwszy połączyło się to, co pisane, z tym, co wypowiadane i audiowizualne. I tu dostrzega się pierwsze niebezpieczeństwo:
- człowiek zaczyna żyć w hiperrzeczywistości, gdzie obraz, znaki i złudzenia wypierają realne doświadczenia,
- w świecie wirtualnym nie musi się odpowiadać za swoje czyny i zachowania, może się otrzymać natychmiastową gratyfikację.
Internet (za datę wprowadzania w Polsce uznaje się 1991r., kiedy to podłączono nasz kraj do sieci europejskiej i sieci USA), ma istotny i znaczący wpływ na nasze życie. Wchłonął prasę, radio i telewizję. Jak podkreślają psychologowie kontakty online wpływają na uspołecznienie, zmniejszają kompetencje społeczne w świecie rzeczywistym. W cyberprzestrzeni nie ma miejsca na bezpośrednie, głębokie relacje czy poznanie drugiej osoby. Pozostają domysły i uogólnienia. Często eksperymentuje się z własną tożsamością, udaje się kogoś innego. Dominuje to wśród młodych ludzi, którzy w rzeczywistym świecie odznaczają się wysokim poczuciem samotności. W wirtualnej przestrzeni tracą znaczenie takie wymiary człowieka, jak: płeć, rasa, wykształcenie, pochodzenie, narodowość czy wyznanie.
Serwisy i aplikacje, wykorzystywane przez młodzież to:
- serwisy społecznościowe, służące do budowania i podtrzymywania relacji między użytkownikami,
- forum internetowe, pozwalające na wymianę informacji i poglądów,
- serwisy wymiany treści, obejmujące obrazy i wideo,
- blogi i mikro blogi, otwarte na wyrażanie myśli i poglądów,
- gry sieciowe,
- czaty, obejmujące komunikowanie się wielu osób.
Największa aktywność nastolatków widoczna jest na portalach społecznościowych, typu: faceebook.pl, YouTube, gry sieciowe World of Warcraft, League of Legends. Ważny jest też dla nich telefon komórkowy, a w nim SMS i MMS.
Do zagrożeń w sieci zaliczyć należy:
- stalking - nękanie wiadomościami, wyzywanie, zastraszanie, rozpowszechnianie filmów i zdjęć ofiar,
- trollowanie - utrudnianie osiągnięcia celu drużynowego w grach sieciowych, ale też prowokacyjne wypowiedzi,
- grooming - propozycje seksualne na Facebooku czy YouTube,
- sexting – rozpowszechnianie nagich bądź półnagich zdjęć.
Skala istniejących zagrożeń w medialnym świecie zmusza do podejmowania coraz to nowych działań na edukacyjnych rzecz bezpiecznego korzystania z technik komunikacyjnych. Znane są chociażby kampanie społeczne „Dziecko w sieci”, zwracające uwagę na problem pedofilii i uwodzenia nieletnich, tematykę przemocy czy zachowań autodestrukcyjnych. Bądź powiązany z tym projekt „Sieciaki.pl” – Poznaj bezpieczny Internet.
Co można zrobić, by chronić swoje dziecko w sieci:
- Ustal z dzieckiem zasady korzystania z Internetu
- Udostępniaj dziecku jedynie pozytywne i bezpieczne treści
- Rozmawiaj z dzieckiem o jego doświadczeniach w sieci
- Skonfiguruj ustawienia bezpieczeństwa w urządzeniu
- Zainstaluj program do kontroli rodzicielskiej
Opracowała Karolina Olszewska – Suruło
